Türkiye’nin dış ticaret taşımacılık sektörü, gümrük yazılımındaki yenilikler ve geçiş belgesi sıkıntıları nedeniyle büyük bir krizle karşı karşıya. Macaristan transit geçiş belgelerinin tükenmesi, ithalat kontrollerinin artması ve NCTS yazılımındaki sorunlar, sınır kapılarında kilometrelerce kuyruk ve operasyonel aksaklıklara yol açtı. Bu kriz, sadece taşımacıları değil, ülke ekonomisini de olumsuz etkileyerek ciddi kayıplara neden oluyor.
Yeni Yazılım Sistemi ve Geçiş Belgesi Sorunları Sınır Kapılarında Yoğunluğa Yol Açtı
Türkiye’nin gümrük sistemine yapılan yazılım güncellemesi, 17 Kasım’da NCTS’nin 5. fazına geçişiyle başlamıştı. Ancak, bu geçişin ardından teknik sorunlar baş gösterdi ve Faz 4’ün kapatılmasıyla birlikte, taşımalarda büyük aksaklıklar yaşandı. Bunun yanında, Macaristan transit geçiş belgelerinin tükenmesi, özellikle Batı sınır kapılarında 5 bin TIR’ın beklemesine neden oldu. Ambarlı limanındaki konteynerlerin bekleme süresi ise iki haftaya dayandı.
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Şerafettin Aras, geçiş belgesi sorunlarının ciddi bir kriz yarattığını belirterek, “Macaristan transit geçiş belgeleri tükenmiş durumda. Bir haftadır belgeler için bekliyoruz ve hala elimize ulaşmadı. Batı sınırlarında 5 bin TIR bekliyor, her bir araçta ortalama 100 bin dolar değerinde ihracat yükü var” dedi. Bu durum, Türkiye’nin ihracat hedeflerine ulaşamamasına yol açıyor ve ülke ekonomisine milyarlarca dolarlık kayıp yaratıyor.
Yazılım Güncellemesi ve Artan Kontroller İthalat Sektörünü Zorluyor
Yazılım güncellemelerinin yanı sıra ithalat tarafındaki artan kontroller de sektörü zorluyor. İthalat TIR’larının sıkı denetimlere tabi tutulması, işlemleri geciktiriyor ve ithalatçılar, ek kontrollerin süreçlerini uzattığından şikayetçi. Macaristan geçiş belgesi eksikliği, Sırbistan, Romanya ve Almanya gibi ülkelere yönlendirilen araçlarda büyük beklemelere yol açıyor. Bu sorunlar, taşımacılıkla ilgili her iki yönü de olumsuz etkiliyor.
Noel Öncesi Kritik Dönemde Kayıplar Artıyor
Özellikle Kasım ayında yaşanan bu sıkıntılar, yılın en yoğun ihracat dönemlerinden biri olan Noel öncesi taşımacılığı için büyük tehdit oluşturuyor. Avrupa’ya mal gönderemeyen ihracatçılar, ciddi şekilde puan kaybetmeye başlıyor. Aras, “Avrupalı müşteriler, bu tür bürokratik engelleri görerek Türkiye’den mal almayı tercih etmiyor. Başka ülkelerden sipariş vermeye başlıyorlar” diye uyarıda bulundu.
Fahrettin Arabacı’dan Yaş Meyve ve Sebze Üreticilerine Destek Çağrısı
Sektördeki bir diğer önemli sorun, geçiş belgesi sıkıntıları nedeniyle özellikle yaş meyve ve sebze üreticilerinin büyük zorluklarla karşı karşıya kalması. ARC Grup Yönetim Kurulu Başkanı Fahrettin Arabacı, bu ürünlerin taze tüketim gerektirdiği için taşımada yaşanan gecikmelerin ciddi ekonomik kayıplara yol açtığını belirtti.
Sektörün Kurtulması İçin Acil Çözümler Gerekiyor
Tüm bu gelişmeler, Türk taşımacılık sektörünün sadece lojistik operasyonlarını değil, aynı zamanda ihracat ve ithalat pazarındaki rekabet gücünü de tehdit ediyor. Gümrük işlemleri ve geçiş belgeleri konusunda yaşanan krizlerin, acil çözüm önerileriyle giderilmesi gerektiği açık. Aksi takdirde, Türkiye’nin dış ticaret performansı ciddi şekilde düşebilir.